Ga naar artikel

Kruiden (geschiedenis)

Bron: brouw-bier.nl - Alles wat de amateur bierbrouwer of bierliefhebber moet weten over het brouwen van bier bierliefhebber moet weten over het brouwen van bier Kruiden en specerijen kennen ook een lange geschiedenis.

Circa 2500 voor Christus

De eerste beschrijvingen van kruiden en specerijen komen uit het Oude Egypte. De duizenden arbeiders, die werkten aan de bouw van de piramides, kregen uien en knoflook te eten om hun krachten op peil te houden.
Kruiden en specerijen werden ook gebruikt bij het mummificeren van de lichamen van de farao's. Hiervoor werd onder andere de buikholte gereinigd en gespoeld met komijn, anijs, marjolein, nootmuskaat en kaneel.
Van meerdere volkeren uit deze periode is het gebruik van kruiden en specerijen bekend als medicijn en om hun geur. Heel bekend is bijvoorbeeld de krans van laurierbladeren voor de winnaar bij de Olympische spelen.

Circa 1000 jaar voor Christus

Gedurende deze periode hadden de Arabieren een monopoliepositie wat betreft de handel in kruiden en specerijen. Zij hadden de zeggenschap over de transporten van specerijen, vooral van kaneel en nootmuskaat, van Oost naar West.

Eind van de Middeleeuwen

In de tijd van de Europese ontdekkingsreizigers, was Marco Polo vooral van invloed op de specerijenwereld. Hij maakte vele rondreizen door China, India en Azië. Tijdens een zeeslag, tussen Venetië en Genua, werd hij gevangen genomen. In de gevangenis in Genua heeft hij het boek "Il Milione" geschreven. Hierin heeft hij op poëtische wijze zijn ervaringen uiteen gezet. Verder bevat het veel informatie over de door hem bezochte streken en aanwijzingen voor vindplaatsen van de kruiden en specerijen.
In de 15de eeuw ontstaat een ware hausse in ontdekkingsreizen. De zeeroute naar India werd voor het eerst gevonden door Vasco da Gama via Kaap de Goede Hoop. Varend door de Perzische Golf langs Arabië via de Rode Zee van Egypte werd de Indiase kunst bereikt. Vasco keerde terug met een schip vol met nootmuskaat, kruidnagel, kaneel, gember en peper. Bovendien had hij de Indiase heersers zover gekregen een handelsovereenkomst te tekenen.
Columbus vertrok met zijn schip om via de Westelijke route naar het Oosten te varen. In tegenstelling tot zijn verwachtingen was hij niet in Japan aangekomen, maar op een van de eilanden bij Cuba. Hij reisde terug naar Spanje om zo spoedig mogelijk terug te keren met 1500 man, zodat hij in de Nieuwe Wereld een heerschappij kon vestigen. Columbus nam onder andere piment, vanille, aardappelen, pinda's en cacaobonen mee naar Europa.

De 16e eeuw

Onder leiding van Jan Huygen van Linschoten werd een route van Nederland naar Azië werd uitgestippeld, waarna de Nederlandse schepen een belangrijke rol gingen spelen in de kruiden en specerijenhandel.

De 17e eeuw

V.O.C.Na de eerste vaart naar Azië gingen de kooplieden in Nederland geld bij elkaar leggen en stuurden nog 22 schepen richting Azië. Voor de bouw van de schepen en de betaling van de bemanning was een behoorlijke som geld nodig. Mede om die reden besloot men de krachten te bundelen en onder leiding van Johan van Oldenbarneveldt werd de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) opgericht in 1602.
Het succes van de VOC blijkt uit alle producten waar we zelfs vandaag de dag nog veelvuldig gebruik van maken. Diverse specerijen, koffie, en thee zijn uit onze cultuur niet meer weg te denken.
Ook de economische impact van de VOC was groot. Tussen 1602 en 1799 hadden de meeste banen direct of indirect een verband met de VOC. Te denken valt aan de timmerlieden in de scheepsbouw, de mensen die werkten op de werven, in de pakhuizen en de kantoren. Om nog maar niet te spreken van de duizenden bemanningsleden, die de risico's waarmee de overtochten gepaard gingen voor lief namen. De waarde van kruiden en specerijen bracht voor de zeelieden diverse gevaren met zich mee, zoals berovingen door piraten of concurrenten.

De 18e eeuw

De VOC groeide in zeer korte tijd uit tot een zeer machtig, welvarend en op internationaal vlak opererende organisatie. Helaas moest de organisatie beëindigd worden als gevolg van de Vierde Engelse Oorlog, die gevoerd werd van 1780 tot 1784. De Engelsen hadden zo goed als alle Indiase posten overgenomen, waardoor Azië voor de Nederlanders onbereikbaar werd.
Amerika was vrij laat met zijn betrokkenheid met de kruiden en specerijenhandel. Maar toen men in de 18de eeuw begon met een inhaalrace, bleek al snel dat ze zeer succesvol waren. Binnen een mum van tijd waren de eerste scheepseigenaren miljonair.

Specerijenhandel op dit moment

De voornaamste handelscentra voor specerijen zijn tegenwoordig Rotterdam, New York, Hamburg, Singapore en Bombay. Alhoewel de handel zelf veelal via e-mail, fax en telefoon plaatsvindt, is er voor de daadwerkelijke levering van specerijen niet eens zoveel veranderd in de loop der tijd. Nog steeds worden specerijen verpakt in grote jute balen en worden ze per schip naar de plaats van bestemming vervoerd.
Onze multiculturele samenleving, verre vakanties en door de vele kookprogramma's op tv neemt de diversiteit in kruiden en specerijen de laatste jaren toe.